Soru:
"Deyimler kalıplaşmış söz öbekleridir." ifadesini kanıtlamak isteyen bir öğrenci, aşağıdaki cümlelerden hangisini en güçlü kanıt olarak kullanabilir?
- A) "Gözden düşmek" yerine "Gözden kaybolmak" denilemez.
- B) Deyimler genellikle mecaz anlam taşır.
- C) Deyimler en az iki sözcükten oluşur.
- D) Deyimlerin çoğunun nasıl ortaya çıktığı bilinmez.
Çözüm:
💡 Sorunun odağı, deyimlerin kalıplaşmış olma özelliğidir. Bu, onların sözcüklerinin ve dizilişlerinin değiştirilemeyeceği anlamına gelir.
- ➡️ A Seçeneği: Doğrudan bir deyimin ("gözden düşmek") sözcüklerinin değiştirilemeyeceğini ("gözden kaybolmak" denilemeyeceğini) söylüyor. Bu, kalıplaşmanın tanımının ta kendisidir.
- ➡️ B Seçeneği: Deyimlerin bir özelliğidir ancak onları kalıplaşmış yapmaz. Mecaz, atasözlerinde de olabilir.
- ➡️ C Seçeneği: Bu bir yapısal özelliktir, kalıplaşmayı kanıtlamaz. "Çok güzel" ifadesi de iki sözcüktür ama deyim değildir.
- ➡️ D Seçeneği: Bu, deyimlerin kökeni ile ilgilidir ve kalıplaşma özelliği ile doğrudan bir ilişkisi yoktur.
✅ En güçlü kanıt, bir deyimin sözcüklerinin değiştirilemeyeceğini gösteren A seçeneğidir.
