Soru:
Aşağıdaki cümlelerden hangisi kurallı (düz) birleşik cümle değildir?
- A) Ödevlerini bitirir bitirmez dışarı çıkmak istedi.
- B) Yağmur yağdığı için maç ertelendi.
- C) Biraz dinlenelim de sonra devam ederiz.
- D) Onu görünce çok sevindim.
Çözüm:
💡 Birleşik cümle, içinde yan cümlecik bulunan cümledir. Kurallı (düz) cümle ise yüklemi sonda olan cümledir. Soruda yüklemi sonda olmayan birleşik cümleyi bulmamız isteniyor.
- ➡️ A seçeneği: "...bitirir bitirmez (yan cümlecik) dışarı çıkmak istedi (temel cümlenin yüklemi)." Yüklem sonda. Kurallı birleşik cümle.
- ➡️ B seçeneği: "Yağmur yağdığı için (yan cümlecik) maç ertelendi (temel cümlenin yüklemi)." Yüklem sonda. Kurallı birleşik cümle.
- ➡️ C seçeneği: "Biraz dinlenelim (1. yüklem) de sonra devam ederiz (2. yüklem)." Bu cümlede yüklem sonda değil, ortadadır. Devrik birleşik cümledir.
- ➡️ D seçeneği: "Onu görünce (yan cümlecik) çok sevindim (temel cümlenin yüklemi)." Yüklem sonda. Kurallı birleşik cümle.
✅ Sonuç: C seçeneğindeki cümlenin yüklemi ("devam ederiz") sonda olmadığı için bu cümle, kurallı birleşik cümle değildir.
