Kombinasyon, bir grup içinden belirli sayıda elemanı seçme işlemidir. Ama dikkat! Seçtiğimiz elemanların sırası önemli değil. Yani, "Ayşe, Fatma" seçimi ile "Fatma, Ayşe" seçimi aynı şeydir. İşte bu yüzden kombinasyon, permütasyondan ayrılır. Permütasyonda sıra önemlidir.
Kombinasyonu hesaplamak için bir formülümüz var:
C(n, r) = n! / (r! * (n-r)!)
Burada:
Formül biraz karmaşık görünebilir, ama örneklerle daha kolay anlayacağız.
En önemli kural bu! Kombinasyonda elemanların seçilme sırası sonucu değiştirmez. Bir örnekle açıklayalım:
Örnek: 5 kişiden 2 kişilik bir ekip oluşturmak istiyoruz. Kimin önce seçildiği önemli mi? Hayır! Bu yüzden kombinasyon kullanırız.
Kombinasyonda, bir elemanı birden fazla kez seçemeyiz. Yani, seçtiğimiz elemanı tekrar gruba geri koymuyoruz.
Örnek: Bir torbada 10 farklı bilye var. 3 bilye seçmek istiyoruz. Aynı bilyeyi tekrar seçebilir miyiz? Hayır! Her seçtiğimiz bilye torbadan çıkmış oluyor.
Bir gruptan hiç eleman seçmemek sadece 1 şekilde yapılabilir. Bu da o grubu hiç değiştirmemektir.
Bir gruptan tüm elemanları seçmek de sadece 1 şekilde yapılabilir. Bu da grubun tamamını seçmektir.
11 kişilik bir futbol takımından 3 oyuncu seçilerek antrenmana gönderilecektir. Kaç farklı şekilde seçim yapılabilir?
Çözüm:
C(11, 3) = 11! / (3! * 8!) = (11 x 10 x 9) / (3 x 2 x 1) = 165
Yani, 165 farklı şekilde seçim yapılabilir.
Bir rafta 7 farklı kitap var. Bu kitaplardan 4 tanesi hediye olarak seçilecektir. Kaç farklı şekilde seçim yapılabilir?
Çözüm:
C(7, 4) = 7! / (4! * 3!) = (7 x 6 x 5) / (3 x 2 x 1) = 35
Yani, 35 farklı şekilde seçim yapılabilir.
Bir zar 2 kez atılıyor. Üste gelen sayıların aynı olma olasılığı nedir?
Çözüm:
Bu soruyu çözmek için tüm olası durumları ve istenen durumları bulmamız gerekiyor.
Olasılık = (İstenen Durum Sayısı) / (Tüm Olası Durum Sayısı) = 6 / 36 = 1 / 6
Yani, zarın iki atışında aynı sayının gelme olasılığı 1/6'dır.
Umarım bu örnekler kombinasyonun ne olduğunu ve nasıl kullanıldığını anlamanıza yardımcı olmuştur!