İnce bağırsak epitel hücrelerinde bulunan ve monosakkaritlerin, amino asitlerin, sodyum iyonlarının hücre içine alınmasını sağlayan taşıyıcı proteinler, aşağıdaki taşıma mekanizmalarından hangisi ile çalışır?
A) Difüzyon
B) Osmoz
C) Kolaylaştırılmış difüzyon
D) Aktif taşıma
Merhaba sevgili öğrenciler!
Bugün, ince bağırsak epitel hücrelerindeki taşıma mekanizmalarını anlamaya çalışacağız. Bu hücreler, sindirim sonucu oluşan besin maddelerini (monosakkaritler, amino asitler vb.) ve sodyum iyonlarını emerek vücudumuza kazandırır. Bu işlem için özel taşıyıcı proteinler kullanırlar. Şimdi şıkları tek tek inceleyelim:
- A) Difüzyon: Difüzyon, maddelerin çok yoğun oldukları ortamdan az yoğun oldukları ortama doğru, kendiliğinden hareketidir. Bu olayda enerji harcanmaz ve taşıyıcı proteinlere ihtiyaç duyulmaz. Ancak, ince bağırsak hücrelerinin besin emilimi sırasında her zaman yoğunluk farkı olmayabilir. Yani, bazen hücre içinde besin maddesi daha fazla olabilir ve yine de hücrenin besin alması gerekebilir. Bu nedenle, difüzyon tek başına yeterli bir mekanizma değildir.
- B) Osmoz: Osmoz, suyun yarı geçirgen bir zardan, su yoğunluğunun yüksek olduğu yerden düşük olduğu yere geçişidir. Burada suyun hareketinden bahsediyoruz, besin maddelerinin değil. Dolayısıyla, bu şık da sorumuzla doğrudan ilgili değil.
- C) Kolaylaştırılmış difüzyon: Kolaylaştırılmış difüzyon, difüzyonun bir çeşididir. Burada da maddeler çok yoğun oldukları ortamdan az yoğun oldukları ortama doğru hareket ederler, ancak bu hareketi kolaylaştırmak için taşıyıcı proteinler kullanılır. Enerji harcanmaz. Ancak, yukarıda belirttiğimiz gibi, ince bağırsak hücreleri bazen yoğunluk farkı olmasa bile besin emmek zorundadır. Bu nedenle, kolaylaştırılmış difüzyon da her zaman yeterli olmaz.
- D) Aktif taşıma: İşte doğru cevabımız! Aktif taşıma, maddelerin az yoğun oldukları ortamdan çok yoğun oldukları ortama doğru, enerji (genellikle ATP şeklinde) harcanarak taşınmasıdır. Bu taşıma işlemi, taşıyıcı proteinler aracılığıyla gerçekleşir. İnce bağırsak hücreleri, besin maddelerini ve sodyum iyonlarını, yoğunluk farkı olmasa bile hücre içine almak zorunda oldukları için, aktif taşıma mekanizmasını kullanırlar. Bu sayede, vücudumuzun ihtiyacı olan besinler, enerji harcanarak hücrelere aktarılır.
Unutmayın, biyolojide her şeyin bir sebebi vardır! İnce bağırsak hücrelerinin aktif taşımayı kullanmasının sebebi, vücudumuzun ihtiyaç duyduğu besinleri ne olursa olsun alabilmesini sağlamaktır.
Cevap D seçeneğidir.
