Soru:
İskandinavya'daki epirojenik yükselme, aşağıdaki fiziksel coğrafya özelliklerinden hangisi üzerinde en az etkiye sahiptir?
- A) Kıyı çizgisinin gerilemesi
- B) Akarsu yataklarının derinleşmesi
- C) Volkanik dağların oluşumu
- D) Göl alanlarının karalaşması
Çözüm:
💡 Epirojenez, geniş bir bölgenin topyekün yükselmesi veya alçalmasıdır. Bu durumun hangi olayı doğrudan tetiklemediğini bulmalıyız.
- ➡️ A) Kıyı çizgisinin gerilemesi: Kara yükseldikçe, deniz seviyesine göre kıyı çizgisi geriye çekilir. Bu, epirojenik yükselmenin doğrudan bir sonucudur. ETKİLİ.
- ➡️ B) Akarsu yataklarının derinleşmesi: Kara yükseldiğinde, akarsuların aşındırma gücü (özellikle derine aşındırma) artar ve yataklarını derinleştirir. Bu da epirojenezle doğrudan ilişkilidir. ETKİLİ.
- ➡️ C) Volkanik dağların oluşumu: Volkanizma, magmanın yerkabuğundaki zayıf noktalardan yüzeye çıkmasıyla oluşur. Bu süreç, epirojenik hareketten (düşey, yaygın kıta hareketi) farklıdır ve genellikle levha sınırlarındaki tektonik hareketlerle ilişkilidir. İskandinavya yükselmesi volkanizma ile değil, izostasi ile açıklanır. EN AZ ETKİLİ.
- ➡️ D) Göl alanlarının karalaşması: Kara yükselince sığ göllerin tabanı yükselir ve suları boşalarak göl kuruyabilir veya alanı daralır. Bu da epirojenezle ilişkilidir. ETKİLİ.
✅ Epirojenez, volkanizmayı doğrudan tetikleyen bir süreç değildir. Bu nedenle, İskandinavya'daki yükselmenin en az etkilediği özellik C) Volkanik dağların oluşumu'dur.
