Soru:
Sosyoloji dersinde "teknoloji ve toplum" ilişkisi tartışılırken, modern ofis yaşamının getirdiği sağlık sorunlarından biri olarak "ergonomi" kavramı gündeme gelir. Buna göre, bir şirketin çalışanlarının bilgisayar başında doğru oturmasını sağlamak için düzenleyeceği toplu eğitimler, aşağıdaki sosyolojik kavramlardan hangisi kapsamında değerlendirilebilir?
- A) Kültürel gecikme
- B) Resmi sosyal kontrol
- C) Sosyal sapma
- D) Toplumsal tabakalaşma
Çözüm:
💡 Bu soru, bir kurumun bireylerin davranışlarını nasıl yönlendirdiğini sosyolojik bir bakış açısıyla ele almamızı istiyor.
- ➡️ 1. Adım: Seçenekleri anlayalım. Kültürel gecikme, maddi kültürün manevi kültürden daha hızlı değişmesidir. Sosyal sapma, toplumun normlarına uymayan davranışlardır. Toplumsal tabakalaşma ise toplumdaki eşitsizlik ve sınıf yapısı ile ilgilidir. Bu sorunun bağlamına doğrudan uymazlar.
- ➡️ 2. Adım: Resmi sosyal kontrol, birey ve grupların davranışlarını, yazılı kurallar, yasalar ve resmi yaptırımlarla düzenleme sürecidir. Okullar, ordular ve işyerleri gibi kurumlar, resmi sosyal kontrol mekanizmalarını kullanır.
- ➡️ 3. Adım: Bir şirketin, çalışanlarının sağlığını korumak ve verimliliği artırmak amacıyla zorunlu eğitimler düzenlemesi, yazılı bir politika ve kural koyma eylemidir. Bu eğitimler, çalışanların (toplum üyelerinin) davranışlarını istenen yönde (doğru oturma) değiştirmeyi hedefler.
✅ Sonuç: Şirketin düzenlediği toplu eğitimler, kurallar yoluyla davranışı şekillendirdiği için B) Resmi sosyal kontrol kavramı kapsamında değerlendirilir.
