9. Sınıf Tek Nicel Değişkenli Veriye Dayalı İstatistiksel Araştırma Sorusu Oluşturma Nedir?

Question

Bu konuda tek bir değişkenle (örneğin sadece boy uzunluğu veya sadece not ortalaması gibi) istatistiksel sorular oluşturmayı öğreniyoruz. Özellikle "kaç tane", "ne kadar" gibi nicel veri toplamamızı sağlayan sorular yazmamız isteniyor ama bazen hangi soruların uygun olduğunu karıştırabiliyorum. Mesela "Sınıfımızdaki öğrencilerin matematik notları kaçtır?" sorusu uygunken, "Matematik dersini seviyorlar mı?" gibi sorular bu kapsamda değil çünkü ikincisi nicel değil nitel bir soru.

Answer 1

Tek Nicel Değişkenli Veriye Dayalı İstatistiksel Araştırma Sorusu Nedir?

İstatistiksel araştırma soruları, verileri analiz etmek ve belirli bir konuda bilgi edinmek için kullanılır. Tek nicel değişkenli bir araştırma sorusu, yalnızca sayısal değerler içeren ve ölçülebilen bir değişkene odaklanır.

Nicel Değişken Nedir?

Nicel değişkenler, sayısal olarak ifade edilebilen ve matematiksel işlemler yapılabilen verilerdir. Örneğin:

• Öğrencilerin matematik sınavından aldıkları puanlar (\(x_1, x_2, \dots, x_n\))
• Bir şehirdeki günlük ortalama sıcaklık değerleri
• Bir mağazada satılan ürünlerin fiyatları

İyi Bir İstatistiksel Araştırma Sorusunun Özellikleri

Bir araştırma sorusu oluştururken şu noktalara dikkat edilmelidir:

• Açık ve net olmalıdır.
• Yanıtı veri toplanarak bulunabilmelidir.
• Yalnızca bir nicel değişken içermelidir.
• Analiz edilebilir ve yorumlanabilir olmalıdır.

Örnek Araştırma Soruları

Aşağıda tek nicel değişkenli istatistiksel araştırma sorularına örnekler verilmiştir:

• "9. sınıf öğrencilerinin matematik dersi sınav puanlarının dağılımı nasıldır?"
• "Bir okuldaki öğrencilerin boy uzunluklarının aritmetik ortalaması kaçtır?"
• "Bir markette satılan 1 litre sütlerin fiyatları hangi aralıkta değişmektedir?"

Yanlış Örnekler (Tek Nicel Değişkenli Değil)

Bazı sorular tek nicel değişken içermez veya birden fazla değişken barındırır:

• "Öğrencilerin en sevdiği ders nedir?" (Nicel değil, nitel bir soru)
• "Matematik ve fizik puanları arasında bir ilişki var mıdır?" (İki değişkenli bir soru)

Answer 2

9. Sınıf Tek Nicel Değişkenli Veriye Dayalı İstatistiksel Araştırma Sorusu Oluşturma Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Bir araştırmacı, lise öğrencilerinin günlük ortalama uyku sürelerini incelemek istiyor. Aşağıdakilerden hangisi bu araştırma için uygun bir tek nicel değişkenli istatistiksel araştırma sorusudur?

a) Lise öğrencilerinin uyku düzenleri cinsiyete göre farklılık gösterir mi?
b) Lise öğrencileri genellikle hangi saatte uyur?
c) Lise öğrencilerinin günlük ortalama uyku süresi kaç saattir?
d) Uyku süresi öğrencilerin ders başarısını etkiler mi?
e) Lise öğrencileri en çok hangi uyku problemlerini yaşar?

Cevap: c) Lise öğrencilerinin günlük ortalama uyku süresi kaç saattir?
Çözüm: Tek nicel değişkenli sorularda yanıt sayısal ve tek bir değişkene odaklı olmalıdır. Seçenek c, "ortalama uyku süresi" nicel veriyle cevaplanabilir.

Soru 2: Aşağıdaki veri seti bir sınıftaki öğrencilerin boy uzunluklarını (cm) göstermektedir: {165, 172, 158, 180, 170}. Bu veriye dayalı olarak oluşturulan araştırma sorusu hangisidir?

a) Öğrencilerin boy uzunlukları ile kilo değerleri arasında ilişki var mıdır?
b) Bu sınıftaki öğrencilerin ortalama boy uzunluğu kaç cm'dir?
c) En uzun ve en kısa öğrenci arasındaki fark nedir?
d) Kız ve erkek öğrencilerin boyları farklı mıdır?
e) Öğrencilerin boyları yaşlarına göre nasıl değişir?

Cevap: b) Bu sınıftaki öğrencilerin ortalama boy uzunluğu kaç cm'dir?
Çözüm: Veri seti yalnızca nicel boy bilgisi içerir. Ortalama hesaplamaya yönelik soru, tek değişkenli analize uygundur.

Soru 3: Bir istatistik projesinde "Bir okuldaki öğretmenlerin haftalık egzersiz süreleri (dakika)" verisi toplanmıştır. Bu veriye dayalı geçersiz araştırma sorusu hangisidir?

a) Öğretmenlerin haftalık ortalama egzersiz süresi nedir?
b) Egzersiz sürelerinin standart sapması kaçtır?
c) En çok ve en az egzersiz yapan öğretmenler arasındaki fark nedir?
d) Öğretmenlerin egzersiz süreleri ile beslenme alışkanlıkları ilişkili midir?
e) Egzersiz sürelerinin medyan değeri kaçtır?

Cevap: d) Öğretmenlerin egzersiz süreleri ile beslenme alışkanlıkları ilişkili midir?
Çözüm: Seçenek d, iki değişkenli bir sorudur ve veri setinde beslenme alışkanlığına dair bilgi bulunmamaktadır.