Soru:
2021 TYT'de çıkmış aşağıdaki soruyu çözünüz:
"Toplantıda yeni projeler (tartışıldı)."
Bu cümledeki fiilin çatı özellikleri hangi seçenekte doğru verilmiştir?
- A) Etken - Geçişli
- B) Edilgen - Geçişsiz
- C) Edilgen - Geçişli
- D) Dönüşlü - Geçişli
- E) İşteş - Geçişsiz
Çözüm:
🧠 Çözüme adım adım yaklaşalım:
- ➡️ 1. Adım - Etken/Edilgen Kontrolü: Cümlenin öznesi "toplantıda" bir yer tamlayıcısıdır, gizli özne yoktur. "Tartışıldı" fiili "-ıl" edilgenlik eki almıştır. İşi yapan belli olmadığı (Örneğin, "toplantıda katılımcılar tarafından tartışıldı" anlamı vardır) için fiil edilgendir.
- ➡️ 2. Adım - Geçişli/Geçişsiz Kontrolü: Fiil aslında "tartış-" şeklinde geçişlidir çünkü "neyi tartıştı?" sorusuna "yeni projeler" cevabını verir. Edilgen çatıya dönüşen fiiller, geçişlilik özelliklerini korurlar. Bu nedenle fiil geçişlidir.
✅ Sonuç: Fiil Edilgen - Geçişli olduğu için doğru cevap C seçeneğidir.
