Soru:
2018 TYT'de çıkmış aşağıdaki soruyu çözünüz:
"İki arkadaş, uzun süredir görüşmedikleri için hasretle (sarıştı)."
Bu cümlede parantez içindeki fiilin çatı özelliği nedir?
- A) Etken - Geçişsiz
- B) Edilgen - Geçişli
- C) Dönüşlü - Geçişsiz
- D) İşteş - Geçişsiz
- E) İşteş - Geçişli
Çözüm:
🤔 Özellikle işteş çatıya dikkat edelim:
- ➡️ 1. Adım - Etken/Edilgen: "Sarıştı" fiilini yapan özne "iki arkadaş"tır. İşi yapan belli olduğu ve fiil "-l, -n" eklerini almadığı için fiil etkendir.
- ➡️ 2. Adım - Özel Çatılar (İşteş/Dönüşlü): Fiil "-ş" ekini almıştır. Bu ek, karşılıklı yapma anlamı katmaktadır. Sarılma eylemini iki arkadaş birbirine yapmaktadır. Bu durum fiilin işteş olduğunu gösterir.
- ➡️ 3. Adım - Geçişlilik: "Sarıştı" fiiline "neyi, kimi" sorularını sorarsak anlamlı bir cevap alamayız. "Arkadaşını sarıştı" denmez. Bu nedenle fiil geçişsizdir.
✅ Sonuç: Fiil İşteş - Geçişsiz olduğu için doğru cevap D seçeneğidir.
