Soru:
Bir araç, doğrusal bir yolda önce doğu yönünde 60 metre ilerliyor ve 10 saniye sonra aynı yoldan batı yönünde 20 metre geriye gidiyor. Bu 15 saniyelik toplam süre sonunda aracın:
- a) Ortalama sürati kaç m/s'dir?
- b) Ortalama hızının büyüklüğü kaç m/s'dir?
Çözüm:
💡 Ortalama sürat için toplam yol, ortalama hız için ise toplam yer değiştirme kullanılır.
- ➡️ Toplam Yol: 60 m (doğu) + 20 m (batı) = 80 metre
- ➡️ Toplam Yer Değiştirme: Başlangıç noktasına göre son konum. Doğu yönünü (+) kabul edersek: +60 m + (-20 m) = +40 metre (Doğu yönünde)
- ➡️ Toplam Zaman: 15 saniye
- ➡️ a) Ortalama Sürat: \( \frac{\text{Toplam Yol}}{\text{Zaman}} = \frac{80}{15} \) ≈ 5.33 m/s
- ➡️ b) Ortalama Hızın Büyüklüğü: \( \frac{|\text{Yer Değiştirme}|}{\text{Zaman}} = \frac{|40|}{15} \) ≈ 2.67 m/s
✅ Sonuç: Ortalama sürat (≈5.33 m/s), ortalama hızın büyüklüğünden (≈2.67 m/s) daha fazladır. Çünkü araç aynı noktaya dönmemiş, net bir yer değiştirme yapmıştır.
