Soru:
Bir aracın yol-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. Buna göre aracın hareketi ile ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.
- Aracın 0-4 saniye arasındaki ortalama sürati kaç m/s'dir?
- Aracın 4-6 saniye arasındaki ortalama sürati kaç m/s'dir?
- Aracın tüm hareketi boyunca (0-6 s) aldığı toplam yol ve ortalama sürati nedir?
Grafik Bilgisi: Yol (m) - Zaman (s) grafiği. (0,0), (4, 20), (6, 10) noktalarını birleştiren doğru parçaları.
Çözüm:
💡 Ortalama sürat, alınan toplam yolun geçen toplam zamana bölümüdür. Grafikte zaman eksenine göre aşağı yönlü bir doğru, aracın geriye (başlangıç noktasına doğru) hareket ettiğini gösterir.
- ➡️ 0-4 s Aralığı: Alınan yol = 20 m - 0 m = 20 m. Geçen zaman = 4 s. Ortalama Sürat = 20 m / 4 s = 5 m/s.
- ➡️ 4-6 s Aralığı: Alınan yol = 10 m - 20 m = -10 m. Fiziksel anlamda, araç 10 metre yol almıştır fakat başlangıç noktasına yaklaşmıştır. Sürat skaler bir büyüklük olduğu için yön önemsizdir. Alınan yol miktarı = |10 - 20| = 10 m. Ortalama Sürat = 10 m / 2 s = 5 m/s.
- ➡️ 0-6 s Aralığı (Tüm Hareket): Toplam Alınan Yol = (20 m) + (10 m) = 30 m. Ortalama Sürat = Toplam Yol / Toplam Zaman = 30 m / 6 s = 5 m/s.
✅ Sonuç: 0-4 s: 5 m/s, 4-6 s: 5 m/s, Toplam Yol: 30 m, Tüm Hareketin Ortalama Sürati: 5 m/s.
