Soru:
Bir aracın yol-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. Buna göre aracın:
- \( t = 0 \) s ile \( t = 4 \) s arasındaki ortalama hızı nedir?
- \( t = 4 \) s ile \( t = 8 \) s arasındaki ortalama hızı nedir?
- Hareketin tamamındaki ortalama hızı nedir?
Grafik: (0,0), (4,40), (8,20) noktalarını birleştiren doğru parçaları.
Çözüm:
💡 Ortalama hız, toplam yer değiştirmenin toplam zamana oranıdır. Yer değiştirme vektörel bir büyüklük olduğu için başlangıç ve bitiş noktaları arasındaki fark alınır.
- ➡️ 0-4 s aralığı: Yer değiştirme = 40 - 0 = 40 m. Zaman = 4 s. Ortalama Hız = \( \frac{40}{4} = 10 \) m/s.
- ➡️ 4-8 s aralığı: Yer değiştirme = 20 - 40 = -20 m. Zaman = 4 s. Ortalama Hız = \( \frac{-20}{4} = -5 \) m/s. Eksi işareti, hareketin başlangıç noktasına doğru (geriye doğru) olduğunu gösterir.
- ➡️ Tüm hareket (0-8 s): Toplam yer değiştirme = 20 - 0 = 20 m. Toplam zaman = 8 s. Ortalama Hız = \( \frac{20}{8} = 2.5 \) m/s.
✅ Sonuç: 0-4 s: 10 m/s, 4-8 s: -5 m/s, Tüm hareket: 2.5 m/s.