Soru:
Bir yaya, düz bir yolda hareket etmektedir. Yayanın hareketine ait yol-zaman grafiği aşağıda verilmiştir. Grafiğe göre:
- Yaya kaç farklı hareket yapmıştır? Bunları yorumlayınız.
- Hareketin tamamı boyunca ortalama sürati kaç m/s'dir?
- Yaya hangi zaman aralığında sabit süratle hareket etmiştir ve bu sürat değeri nedir?
Grafik Bilgisi: Yol (m) - Zaman (s) grafiği. (0,0), (2, 10), (5, 10), (8, 40) noktalarını birleştiren doğru parçaları.
Çözüm:
💡 Grafik üç farklı doğru parçasından oluşuyor. Her bir parçanın eğimi farklı bir hareket durumunu temsil eder.
- ➡️ Hareketlerin Yorumu: Grafikte 3 farklı hareket bölgesi vardır.
1. [0-2] saniye: Eğim var, yaya ileri yönde hareket ediyor.
2. [2-5] saniye: Eğim sıfır (yatay çizgi), yaya duruyor.
3. [5-8] saniye: Eğim var, yaya tekrar ileri yönde hareket ediyor.
- ➡️ Ortalama Sürat (Tüm Hareket): Toplam Yol = 40 m. Toplam Zaman = 8 s. Ortalama Sürat = 40 m / 8 s = 5 m/s.
- ➡️ Sabit Süratle Hareket: Sabit sürat, grafikte düz bir çizgi (eğim sabit) ile gösterilir. [0-2] s ve [5-8] s aralıkları sabit süratli harekettir. Soru "hangi zaman aralığında" dediği için ve [0-2] saniye ilk hareket aralığıdır, onun süratini hesaplayalım: Sürat = (10-0)/(2-0) = 5 m/s. [5-8] saniye aralığındaki sürat ise = (40-10)/(8-5) = 30/3 = 10 m/s'dir. İki aralık da sabit süratle hareket etmiştir.
✅ Sonuç: Yaya 3 farklı hareket yapmıştır (Hareket-Durma-Hareket). Tüm hareketin ortalama sürati 5 m/s'dir. [0-2] saniye aralığında sabit 5 m/s, [5-8] saniye aralığında ise sabit 10 m/s süratle hareket etmiştir.
