Soru:
"Gökyüzünün başka rengi de varmış,
Geç fark ettim taşın sert olduğunu.
Su insanı boğar, ateş yakarmış!"
Yukarıdaki üç dizede ortak olarak kullanılan söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Tecahül-i Arif
- B) Telmih
- C) Hüsn-i Talil
- D) Tenasüp
Çözüm:
🤔 Bu dizelerde şair, aslında çok iyi bildiği gerçekleri bilmiyormuş gibi ya da yeni fark etmiş gibi anlatmaktadır. Bunu adım adım görelim.
- ➡️ İlk adım: İlk dizeyi inceleyelim. "Gökyüzünün başka rengi de varmış." Herkes gökyüzünün mavi olduğunu bilir. Şair bunu bilmiyormuş ya da yeni öğrenmiş gibi ifade ediyor.
- ➡️ İkinci adım: İkinci dizede, "Geç fark ettim taşın sert olduğunu." Taşın sert olduğu herkesçe bilinen bir gerçektir. Şair bunu geç fark ettiğini söylüyor.
- ➡️ Üçüncü adım: Üçüncü dizede, "Su insanı boğar, ateş yakarmış!" Suyun boğduğu ve ateşin yaktığı evrensel bir gerçektir. Şair bunu "miş"li geçmiş zaman kipiyle, duyduğu/öğrendiği bir bilgiymiş gibi aktarıyor.
- ➡️ Dördüncü adım: Üç dizede de ortak nokta, şairin bilinen bir gerçeği bilmiyormuş gibi ya da yeni öğrenmiş gibi göstermesidir. Bu tanım, edebiyatta Tecahül-i Arif sanatının tam karşılığıdır.
✅ Sonuç: Üç dizede de ortak olarak kullanılan sanat A) Tecahül-i Arif'tir.
