Soru:
"Bu fabrikada yılda on bin ton yalan üretiliyor." cümlesinde hangi söz sanatı kullanılmıştır?
Çözüm:
💡 Bu cümlede, soyut bir kavram somut bir nesne gibi işlenmiştir. Çözüm adımlarını takip edelim:
- ➡️ İlk Adım (Kavramları Belirleme): "Yalan" soyut bir kavramdır, elle tutulup gözle görülemez. "Ton" ise somut, tartılabilir maddeler için kullanılan bir ölçü birimidir.
- ➡️ İkinci Adım (İlişki Kurma): Cümlede, soyut olan "yalan" kavramı, somut bir maddeymiş gibi "ton" ile ölçülmekte ve bir fabrikada "üretilmektedir". Bu, soyut bir kavramın somut bir varlık gibi düşünülmesidir.
- ➡️ Üçüncü Adım (Sanatı Belirleme): Soyut bir kavramı, somut bir varlık gibi gösterme veya somut bir varlığın özelliğini ona yükleme sanatına mecaz-ı mürsel (ad aktarması - düz değişmece) denmez. Bu, daha ziyade somutlama gibi görünse de, edebiyatta bu tarz bir anlatım için daha spesifik bir sanat kullanılır: Somutlama. Ancak somutlama genellikle bir mecaz türü olarak ele alınır ve buradaki asıl sanat, bir şeyi olduğundan fazla göstermek anlamına gelen mübalağa'dır (abartma). "On bin ton yalan" ifadesi hem somutlama hem de çok büyük bir abartı içerir. Bu tarz karmaşık örneklerde en belirgin sanat mübalağa'dır.
✅ Sonuç: Bu cümlede belirgin olarak mübalağa (abartma) sanatı vardır.
