Soru:
"Bir ah çeksem dağı taşı eritir,
Gözüm yaşı değirmeni yürütür."
Yukarıdaki beyitte görülen iki farklı söz sanatı nedir? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu beyiti adım adım analiz edelim:
- ➡️ İlk Sanat: "Bir ah çeksem dağı taşı eritir" ifadesinde, bir iç çekişin (ah) dağları ve taşları eritecek güçte olması, olağanüstü bir şekilde abartılmıştır. Bu durum mübalağa (abartma) sanatıdır.
- ➡️ İkinci Sanat: "Gözüm yaşı değirmeni yürütür" ifadesinde de gözyaşının bir değirmeni çalıştıracak kadar çok olması yine bir mübalağa örneğidir. Aynı zamanda, "göz yaşı" ile "değirmen" arasında, değirmeni döndüren su ile göz yaşının sıvı olması özelliği üzerinden bir tenasüp (uygunluk) ilişkisi kurulmuştur.
✅ Sonuç: Beyitte, her iki dizede de belirgin olarak mübalağa (abartma) sanatı vardır. Ayrıca gözyaşı ve değirmen arasında tenasüp (uygunluk) sanatı bulunmaktadır.
