Soru:
"Sen gittin yaslara büründü cihan
Soluyor dallarda gül dertli dertli"
Bu beyitte "Soluyor dallarda gül dertli dertli" dizesinde ağır basan edebi sanat hangisidir?
Çözüm:
💡 Bu dizede, gülün yapısı gereği yaptığı bir eylem (kokusunu yayma) ile insana ait bir durum (dertli olma) birleştirilmiştir.
- ➡️ İlk adım: "Solumak" fiili, gül için kullanıldığında mecaz anlamındadır ve "kokusunu yaymak" anlamına gelir. Bu, İstiare (Eğretileme) sanatının temelini oluşturur.
- ➡️ İkinci adım: Gül, "dertli dertli" soluyormuş gibi anlatılarak bir insan gibi tasvir edilmiştir. Bu da Teşhis (Kişileştirme) sanatıdır.
- ➡️ Üçüncü adım: Bu iki sanat iç içe geçmiştir. Ancak, "dertli dertli" ifadesi, kişileştirmeyi çok daha belirgin ve duygu yüklü hale getirmiştir. Gül sadece kokusunu yaymıyor, aynı zamanda bir insan gibi dertleniyor, iç çekiyor gibidir.
✅ Sonuç: Dizede hem İstiare hem de Teşhis vardır, ancak "dertli dertli" nitesiyle ağır basan ve vurgulanan sanat Teşhis (Kişileştirme)'tir.
