Soru:
Aşağıdaki dizede hangi edebi sanat kullanılmıştır?
"Arım, balım, peteğim
Gülüm, tomurcuğum, çeşm-i cicim"
Çözüm:
💡 Bu sevgi sözcüklerinin kullanımını inceleyelim.
- ➡️ 1. Adım: Şair, sevdiği kişiyi doğrudan adıyla mı anıyor? Hayır, "balım, peteğim, gülüm" gibi benzetmelere başvuruyor.
- ➡️ 2. Adım: Bu sözcükler, sevilen kişinin özelliklerini daha etkili anlatmak için kullanılmıştır.
- ➡️ 3. Adım: Bir kişiyi veya nesneyi, benzetme amacı gütmeden, kendisinden daha üstün/meşhur bir özellikle anma sanatı mecaz-ı mürsel (ad aktarması) değildir. Burada doğrudan bir benzetme vardır.
- ➡️ 4. Adım: Ar ve bal, gül ve tomurcuk ilişkisi düşünüldüğünde, bir şeyi kendisine benzetilen (benzeyen-benzetilen) ilişkisi içinde anlatma sanatı yani istiare (eğretileme) kullanılmıştır. Özellikle "gülüm" ifadesi "sevgilim" anlamında açık istiaredir.
✅ Sonuç: Bu dizede istiare (eğretileme) sanatı vardır.
