Soru:
"Aslanlarımız Çanakkale'de destan yazdı." cümlesinde hangi edebi sanat vardır? Açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu cümlede, bir kelime kendi anlamı dışında, çok daha güçlü ve farklı bir anlamı çağrıştırmak için kullanılmıştır.
- ➡️ İlk Adım (Kelimeyi Anlamıyla Düşünme): "Aslan" kelimesinin gerçek (temel) anlamı, yabani bir hayvan olan "aslan"dır.
- ➡️ İkinci Adım (Kelimenin Cümledeki Kullanımını Anlama): Cümlede kastedilen, hayvan olan aslanlar değil, Çanakkale Savaşı'ndaki Türk askerleridir.
- ➡️ Üçüncü Adım (Benzerlik İlişkisi Kurma): Askerler, aslana benzetilmiştir. Çünkü aslan; cesaret, güç, yiğitlik ve kahramanlık simgesidir. Şair/ Yazar, askerlerin bu niteliklerini vurgulamak için "aslan" kelimesini kullanmıştır.
- ➡️ Dördüncü Adım (Sanatı Belirleme): Aralarında çeşitli yönlerden benzerlik bulunan iki şeyden, benzerlik ilgisi kurularak birinin diğerinin yerine kullanılması sanatına mecaz-ı mürsel (ad aktarması) değildir. Bu, açık bir benzetme sanatıdır. Ancak burada benzeyen (asker) söylenmemiş, kendisine benzetilen (aslan) söylenmiştir. Sadece kendisine benzetilen unsurun kullanıldığı, benzeyenin ve benzetme edatının söylenmediği benzetme sanatına istiare (eğretileme) denir.
✅ Sonuç: Bu cümlede, Türk askerleri için "aslan" kelimesi kullanılarak istiare (eğretileme) sanatı yapılmıştır. Açık istiare olduğunu söyleyebiliriz çünkü benzeyen (asker) söylenmemiş, sadece kendisine benzetilen (aslan) söylenmiştir.
