Soru:
"Bakî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş."
Bu dizede, şair "Bakî" mahlasını kullanırken aynı zamanda "kalıcı, sonsuz" anlamına gelen "bâkî" sözcüğüne de gönderme yapmıştır. Bu durum hangi edebi sanata en güzel örnektir?
Çözüm:
💡 Sanatı belirlemek için adımları takip edelim:
- ➡️ İlk Adım: Burada iki farklı anlamlı söz konusudur. Birincisi, şairin kendi mahlası olan "Bakî", ikincisi ise Arapça kökenli "kalıcı, devamlı" anlamındaki "bâkî" sözcüğüdür.
- ➡️ İkinci Adım: Şair, telaffuzları ve yazılışları aynı (ya da çok benzer) olan bu iki farklı anlamlı sözcüğü bir arada kullanmıştır. Bu kullanım, sesteş kelimelerle yapılan bir sanattır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bir sözcüğün aynı yerde birden fazla gerçek anlamını ifade edecek şekilde kullanılmasına tevriye sanatı denir. Burada hem şairin adı hem de "kalıcı" anlamı aynı anda kastedilmektedir.
✅ Sonuç: Bu dize, bir sözcüğün iki farklı anlamını birden kastetmesiyle oluşan tevriye (iki anlamlılık) sanatının klasik bir örneğidir.
