Soru:
"Sen gittin yaslara büründü cihan
Soluyor rüzgarları, ağlıyor zaman"
Bu iki dizede birden fazla söz sanatı bulunmaktadır. Bunlardan en belirgin olan ikisini yazınız.
Çözüm:
💡 Bu dizelerde duygu yoğunluğu yüksektir ve doğa ile zaman, insan gibi tasvir edilmiştir. İki temel sanatı inceleyelim:
- ➡️ 1. Adım - Kişileştirme (Teşhis): "Cihan" (dünya) "yaslara bürünmekte", "zaman" ise "ağlamaktadır". "Rüzgarlar" da "soluyor" ifadesiyle canlandırılmıştır. Bunların hepsi insana özgü eylemlerdir. Cansız varlıklara ve soyut kavramlara insan özelliği verilmiştir. Bu, açık bir kişileştirme (teşhis) sanatıdır.
- ➡️ 2. Adım - Abartma (Mübalağa): Sevilen bir kişinin gidişiyle tüm dünyanın yasa bürünmesi, zamanın ağlaması, olağan bir durum değildir. Bu, kaybın büyüklüğünü ve şairde yarattığı derin etkiyi vurgulamak için kullanılan bir abartma (mübalağa) sanatıdır.
- ➡️ 3. Adım - İlişki: Bu iki sanat iç içe geçmiş durumdadır. Kişileştirme, abartma sanatını daha da güçlü kılmak için kullanılmıştır.
✅ Sonuç: Dizelerde en belirgin iki sanat; cansız varlık ve soyut kavramlara insan özelliği verilen kişileştirme (teşhis) ve durumu olduğundan daha etkileyici göstermek için kullanılan abartma (mübalağa) sanatlarıdır.
